jajka barwione naturalnie |

ze wszystkich sposobów na dekorowanie jajek najbardziej lubię barwienie naturalnymi barwnikami…

w domu mojego dzieciństwa jajka się barwiło, a potem dekorowało rysunkami, napisami, mini-komiksami.

w naszym domu dorosłego życia od zawsze barwimy jajka barwnikami, eksperymentujemy z przebarwieniami, odbarwieniami, przecieraniem i nakładaniem kolorów…
kilka lat temu zarzuciłam sztuczne barwniki i barwię tylko naturalnymi. to niezwykłe skarbnice pigmentów…
kolory nie są tak intensywne, natomiast zachwycają spokojem. są niezwykłe, trochę – albo bardzo – nieprzewidywalne, za każdym razem inne. pozostawiają mnóstwo przestrzeni dla wyobraźni i na eksperymenty.

barwione hibiskusem

mój absolutnie ulubiony barwnik naturalny to hibiskus: sam barwnik jest intensywnie czerwony, i barwione nim materiały { tutaj: jajka } po wyjęciu z kąpieli barwiącej są intensywnie bordowe. przez pierwsze kilkanaście do kilkudziesięciu minut pięknie się przebarwiają w kierunku fioletów i błękitów, by finalnie przyjmować wszelkie odcienie szarości: od tonów niebieskawych, przez stalowe, poprzez głębokie neutralne szarości, po delikatne, po ciepłe beże, wręcz lekko oliwkowe…

inne barwniki

barwniki naturalne sprawdzają się różnie: niektóre, wbrew intensywnemu kolorowi barwią słabo – na przykład maliny. dobrze sprawdzają się niektóre intensywne barwiki naturalne, ale nie rozpoznałam jeszcze, co musi wyróżniać te barwniki > być może chodzi o skład chemiczny barwnika i jego reakcję z wapniem skorupki jajka..
świetnym źródłem barwnika są buraki, kapusta modra, złote skórki cebuli, cebula czerwona, kawa, kurkuma, i wspomniany hibiskus. szpinak daje zupełnie nieprzewidywalne efekty… wiele składników daje zabarwienie brązowawe / oliwkowych… a mi nie całkiem o to chodzi na wiosnę 😉

naturalne barwienie jajek
jak barwimy?

kilka ogólnych wskazówek:

składnik warto poszatkować albo drobno pokroić, tak aby jak największa ilość barwnika mogła się uwolnić
składnika ma być dużo: co najmniej połowa objętości kąpieli barwiącej
jajka warto ugotować na twardo : gotowanie znakomicie czyści skorupkę, gotowane jajka są odporniejsze na uszkodzenia, a pęknięte wyglądają nadal atrakcyjnie
kąpiel barwiącą można odcedzić lub nie – odcedzona zapewnia gładsze, bardziej jednorodne barwienie; pozostawienie składników daje dodatkowe przebawienia i nierówności w finalnym zabarwieniu jajka
jajka 'wiejskie’ mają bardziej nieregularne skorupki, w znaczeniu składu chemicznego { może to być niewidoczne } i barwią się w sposób bardziej nieregularny, niż sklepowe 'klatkowe’; im bardziej naturalne jajko tym ciekawsze efekty 🙂
przetarcie barwionych jajek ręcznikiem papierowym z oliwą zapewnia delikatny satynowy połysk { jajka nie będą faktycznie błyszczące }, a także pozwala na więcej przetarć barwienia.

czego potrzebujemy ?

ugotowane na twardo jajka
substancja barwiąca
wrzątek
opcjonalnie dodatki – ocet, soda oczyszczona

dwie szkoły barwienia

są dwie szkoły barwienia, opiszę je obie, choć barwienie na zimno jest moim ulubionym. również dlatego, że jajko przebywa w chłodzie, i nadal nadaje się do jedzenia.

🥚 na gorąco :

przygotowujemy kąpiel barwiącą: zaparzamy, lub gotujemy składnik bawiący przez kilka minut
do gorącego wywaru wkładamy gorące ugotowane jajko i dodatki, jeśli używamy
zostawiamy na noc

🥚🥚 na zimno :

przygotowujemy kąpiel barwiącą: zaparzamy, lub gotujemy składnik bawiący przez kilka minut
studzimy wywar > podobno studzenie mocniej wydobywa barwnik
dodajemy odrobinę octu dla wzmocnienia barwnika
odcedzamy lub nie – nieodcedzone wywary dadzą więcej nieregularności
wkładamy wystudzone ugotowane jajka do barwników i trzymamy przez noc w lodówce.

🥚🥚🥚 po wyjęciu :

osuszamy jajka na ręczniku papierowym
nacieramy oliwą dla błyszczącego efektu, lub pozostawiamy matowe

barwienie…

przykłady barwienia poszczególnymi barwnikami poniżej. niektóre materiały wymagają specjalnego traktowania – opisałam przy każdym.

hibiskus

hibiskus używam suszony, najbardziej lubię duże kawałki zasuszonych kwiatów.
przygotowuję napar – zalewam suche kwiatki wodą i pozwalam ostygnąć.
jajka bawione hibiskusem niedługo po wyjęciu z kąpieli barwiącej:

jajka bawione po 40 minutach:

modra kapusta

kapusta świeża, surowa, poszatkowana.
kapustę zalewam wrzątkiem i pozwalam ostygnąć.
efekt:

cebula czerwona

używam skórek ORAZ całej cebuli dość drobno pokrojonej.
zalewam wrzątkiem. pozostawiam do wystygnięcia. koniecznie dodaję ocet.
efekt:

po przetarciu oliwą:

złote skórki cebuli

używam samych skórek, zalewam wrzątkiem. nie gotuję skórek – gotowane skórki dadzą ciemniejszy, brązowy kolor. „zaparzone” – bardziej pomarańczowy. pozostawiam do wystygnięcia.
efekt:

kurkuma

do 1/2 litra wrzątku dodaję 1 łyżkę kurkumy w proszku, mieszam. pozostawiam do wystygnięcia.
{ kurkuma daje najbardziej jednorodne barwienie, w zasadzie bez przebarwień }
efekt:

kawa

zaparzam pół litra kawy. kawa nie powinna być mocna, mocna da ciemny kolor barwienia. pozostawiam do wystygnięcia.
efekt:

po przetarciu oliwą:

burak czerwony

buraków nie obieram, tylko kroję w kostkę / plasterki i części.
zalewam wrzątkiem – uwaga! buraków nie gotujemy!
{ barwnik zmienia kolor w kierunku brązowym po zagotowaniu } . pozostawiam do wystygnięcia.
efekt:

burak czerwony + soda

buraków nie obieram, tylko kroję w kostkę / plasterki i części.
zalewam wrzątkiem { buraków nie gotujemy! } i dodaję sodę – 1 łyżeczka na 1/2 litra kąpieli.
pozostawiam do wystygnięcia.
uwaga! po dodaniu octu do kąpieli z sodą kąpiel buzuje i tworzy pianę. to normalne, ale warto zostawić miejsce w naczyniu…
efekt:

szpinak – świeży i mrożony

szpinak daje absolutnie nieprzewidywalne efekty – od braku efektu do lekkiego przebarwienia. na zdjęciu jajka barwione szpinakiem świeżym oraz mrożonym, obydwie kąpiele z octem.